منع روزه داري در بيماران پيونديمديركل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، گفت: در ﺳﺎﻋﺎت روزهداري ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ﺟـﺎري ﻣـﺪت آن ﺣـﺪود ١٦ ﺳـﺎﻋﺖ است، ﮔﺮﺳـﻨﮕﻰ ﻣـﻰﺗﻮاﻧـﺪ در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم رﻋﺎﻳـﺖ اﺻﻮل ﺗﻐﺬﻳـﻪ ﺻـﺤﻴﺢ در وﻋـﺪه ﺳـﺤﺮ و اﻓﻄـﺎر و ﻳـﺎ ﺣـﺬف ﻳﻜـﻰ از وﻋـﺪهﻫـﺎ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﻀـﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺷﺪه و اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴماري١٩ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ.
به گزارش ايمنا به نقل از وبدا، زهرا عبداللهي درخصوص توصيههاي تغذيهاي ماه مبارك رمضان، اظهار كرد: ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻮوﻳﺪ١٩ ﻧﺎﺷـﻰ از وﻳـﺮوس ﻛﺮوﻧـﺎ ﻛـﻪ از اواﻳـﻞ ﺳـﺎل ﻣـﻴﻼدي ٢٠٢٠ در ﻛﺸـﻮر ﭼـﻴﻦ ﺷـﺎﻳﻊ ﺷـﺪ، ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬـﺎن ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﺷـﺪ. در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ از ﺑﻬمـﻦ ﺳـﺎل ١٣٩٨ﻣـﻮارد اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎري ﮔـﺰارش ﺷـﺪ. در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ، ﺑﻴﻤــﺎري ﻛﻮوﻳــﺪ ١٩ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻳــﻚ ﺑﻴﻤــﺎري ﺟﻬــﺎﻧﮕﻴﺮ ( ﭘﺎﻧــﺪﻣﻰ) در ﻫﻤــﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬـﺎن اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳــﺖ.
وي افزود: اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻤــﻰ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺗــﺐ، ﺳــﺮﻓﻪ ﻫــﺎي ﺧﺸــﻚ، ﺗﻨﮕــﻰ ﻧﻔــﺲ و ﮔــﺎﻫﻰ ﻣﺸــﻜﻼت ﺣــﺎد ﺗﻨﻔﺴــﻰ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﺗــﻨﻔﺲ ﺗﻨــﺪ، ﮔﻠــﻮدرد، آﺑﺮﻳﺰش ﺑﻴﻨـﻰ و ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻛﻤﺘـﺮ ﺷـﺎﻳﻌﻰ، ﻣﺸـﻜﻼت ﮔﻮارﺷـﻰ ﻧﻈﻴـﺮ اﺳـﻬﺎل، ﻧﺎرﺳـﺎﻳﻰ ﺣـﺎد ﺗﻨﻔﺴـﻰ، اﺧـﺘﻼﻻت اﻧﻌﻘـﺎدي ﺧـﻮن و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻰ ﻛﻠﻴﻪ ﮔﺰارش ﺷﺪهاﺳﺖ و ﺷﺪت ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري از ﻣﻮارد ﺧﻔﻴﻒ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ و ﻛﺸﻨﺪه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ.
مديركل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، تصريح كرد: ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ راه ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎري رﻋﺎﻳـﺖ دﻗﻴـﻖ اﺻـﻮل ﺑﻬﺪاﺷـﺖ ﻓـﺮدي ﺑـﻪ وﻳـﮋه ﺷﺴـﺘﻦ ﻛﺎﻣـﻞ دﺳـﺖ ﻫـﺎ ﺑـﺎ آب و ﺻﺎﺑﻮن، رﻋﺎﻳـﺖ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳـﺐ (۱ تا ۲ ﻣﺘـﺮي) از دﻳﮕــﺮان، ﻣﺎﻧــﺪن در ﻣﻨــﺰل و اﺳــﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺳــﻚ در ﻣﺤــﻞ ﻫــﺎي ﺷــﻠﻮغ و ﭘــﺮﺟﻤﻌﻴــﺖ در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛــﻪ اﺟﺒﺎر ﺑــﻪ ﺧــﺎرج ﺷــﺪن از ﻣﻨــﺰل وﺟــﻮد دارد و ﭘﻴـﺮوي از ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺻــﺤﻴﺢ ﺑــﻪ ﻣﻨﻈــﻮر ﺗﻘﻮﻳــﺖ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﻤـﺎري ﻛﻮوﻳـﺪ ١٩ است. ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﭘﻴـﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه در ﻛﺸـﻮر ﻣـﺎ در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ در ﻫﻤﻪ اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﻛﺸﻮر ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.
عبداللهي ادامه داد: در اﻳﻦ روزﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺼـﺎدف ﺷـﺪه ﺑـﺎ اﻳﺎم ﻣﺒـﺎرك رﻣﻀـﺎن و روزه داري، ﻻزم اﺳـﺖ ﺑﺮﺧـﻰ ﻧﻜـﺎت ﻣﻬـﻢ ﺗﻐﺬﻳـﻪ اي ﺟﻬـﺖ ﺣﻔـﻆ و ارﺗﻘﺎي ﺳﻼﻣﺖ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﻴﻤﺎري، رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد. روزه داري ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن ﻳﻜﻰ از ارﻛـﺎن ﭘﻨﺠﮕﺎﻧـﻪ اﺳـﻼم اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻗﺼـﺪ ﻗﺮﺑـﺖ و ﺑﻨـﺪﮔﻰ آﻓﺮﻳـﺪﮔﺎر ﺑـﺮاي ﺗﻜﺎﻣـﻞ اﻧﺴـﺎن ﻓﺮﻳﻀﻪ واﺟﺐ ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎم ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳـﺖ. ﺑﺮاﺳـﺎس ﮔـﺰارش اﺧﻴـﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻰ ﺑﻬﺪاﺷـﺖ، ﻫـﻴﭻ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اي ﻣﺒﻨـﻰ ﺑـﺮ ﺧﻄـﺮ روزه داري و اﻓﺰاﻳﺶ اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎري ﻛﻮوﻳـﺪ ١٩ دﻳـﺪه ﻧﺸـﺪه اﺳـﺖ.
منع روزه داري در بيماران پيوندي
وي تاكيد كرد: ﻓﺮﻫﻨﮕﺴـﺘﺎن ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻰ ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ ﻣﺮاﺟـﻊ ﻋﻈـﺎم ﺗﻘﻠﻴـﺪ و ﻣﺴــﺌﻮﻟﻴﻦ، در ﻓــﺮوردﻳﻦ ﻣــﺎه ﺳــﺎل ﺟــﺎري ﻣــﻮاردي را ﺑــﺮاﺳــﺎس ﻧﻈــﺮ جمعي از ﭘﺰﺷــﻜﺎن ﻣﺘﺨﺼــﺺ و ﻣﻮﺳـــﺴﻪ ﻣﻮﺿــﻮع ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﻘﻬﻰ ﺑــﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﺮﻳﻀﻪ واﺟــﺐ ﺑــﺮاي ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺷــﺮاﻳﻂ ﺑﺤــﺮان ﻓﻌﻠــﻰ وﻳــﺮوس ﻛﺮوﻧــﺎ ﺗﻮﺻــﻴﻪ ﻛــﺮده اﺳﺖ كه شامل موارد زير است؛ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻣﺘﻔﻖ اﻟﻘﻮل ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻧﺨـﻮردن ﻏـﺬا ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺘﻨـﺎوب در روزه داري اﺳـﻼﻣﻰ، ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﻋﺎرﺿـﻪ اي در اﻓـﺮاد ﺳﺎﻟﻢ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻰﻛﻨد، ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻘﻮﻳـﺖ اﻳﻤﻨـﻰ ﺑـﺪن، ﻛـﺎﻫﺶ ﭘﺎﺳـﺦ ﻫـﺎي اﻟﺘﻬـﺎﺑﻰ زﻳـﺎن ﺑـﺎر و ﺑﻬﺒـﻮد واﻛـﻨﺶ ﺑـﺪن در ﻣﻮارد اﺳﺘﺮس ﻣﻰ ﺷﻮد. ﻟـﺬا، تمامي اﻓـﺮاد ﺳـﺎﻟﻢ ﻛﻤﺘـﺮ از ٦٥ ﺳـﺎل ﺑـﺎ رﻋﺎﻳـﺖ ﻣـﻮارد ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻰ و ﺗﻐﺬﻳـﻪ اي ﻣـﻰ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ روزه ﺑﮕﻴﺮﻧــﺪ. ﺑﻴﻤــﺎراﻧﻰ ﻛــﻪ ﭘﻴﻮﻧــﺪاﻋﻀــﺎ ﺷــﺪه اﻧــﺪ، ﻧﺒﺎﻳــﺪ روزه ﺑﮕﻴﺮﻧــﺪ. روزه ﮔــﺮﻓﺘﻦ ﺑــﺮاي ﺑﻴﻤــﺎران ﭘﻴﻮﻧــﺪ ﻗﺮﻧﻴﻪ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ.
مديركل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت خاطرنشان كرد: در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻰ ﻛـﻪ ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﻗـﺒﻼ روزه داري ﺑـﺮاي آﻧﻬـﺎ ﻣﻨﻌـﻰ ﻧﺪاﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ، روزه داري در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤـﺮان وﻳـﺮوس ﻛﺮوﻧـﺎ ﻣﺘﻔـﺎوت از ﺳـﺎل ﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ ﻧﻴﺴـﺖ و در ﻣـﻮارد ﺧـﺎص ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ ﭘﺰﺷـﻚ ﻣﺘﺨﺼـﺺ ﻣـﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻗﺪام ﺑـﻪ روزه داري كنند، در ﻣـﻮرد ﺑﻴﻤـﺎراﻧﻰ ﻛـﻪ ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ وﻳـﺮوس ﻛﺮوﻧـﺎ ﺷـﺪه و ﺑﻬﺒـﻮد ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﻧـﺪ ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ٦ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺑﻴﻤﺎري اﻗﺪام ﺑﻪ روزه داري ﻧﻜﻨﻨﺪ.
عبداللهي تصريح كرد: اﻓــﺮاد ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ ﺑﻴﻤــﺎري ﻫــﺎي زﻣﻴﻨــﻪ اي ﻧﻈﻴــﺮ، ﻓﺸــﺎر ﺧــﻮن ﺑــﺎﻻ، ﺑﻴﻤــﺎري ﻗﻠﺒــﻰﻋﺮوﻗــﻰ، ﺳــﺮﻃﺎن و دﻳﺎﺑــﺖ، ﺑــﻴﺶ از دﻳﮕــﺮان در ﻣﻌــﺮض اﺑــﺘﻼ ﺑــﻪ وﺿــﻌﻴﺖ ﺷــﺪﻳﺪ ﺑﻴﻤــﺎري ﻛﻮوﻳــﺪ ١٩ ﻫﺴــﺘﻨﺪ، ﺑــﻪ ﻣﻨﻈــﻮر ﭘﻴﺸــﮕﻴﺮي از اﺑــﺘﻼ ﺑــﻪ اﻳــﻦ ﺑﻴﻤﺎري، اﻓﺮادي ﻛـﻪ اطمينان ندارند كه روزه ﺑـﺮاي آﻧﻬـﺎ ﺿـﺮر دارد ﻳـﺎ ﺧﻴـﺮ، براي احتياط از اﻧﺠـﺎم اﻳـﻦ ﻓﺮﻳﻀـﻪ اﻟﻬـﻰ ﭘﺮﻫﻴـﺰ كرده و آن را ﭘـﺲ از اﻃﻤﻴﻨــﺎن از اﺗﻤـﺎم ﻫﻤـﻪ ﮔﻴــﺮي ﺑﻴﻤـﺎري ﻛﻮوﻳـﺪ ١٩ ﻗﻀــﺎ به جا آورند، ﻣﮕـﺮ اﻳﻨﻜــﻪ ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ ﭘﺰﺷــﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺑﻰ ﺿﺮر ﺑﻮدن روزه ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد.
ﻧﻘﺶ ﺗﻐﺬﻳﻪ در ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن
وي افزود: رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل ﺻﺤﻴﺢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤـﻰ در ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻳﻤﻨـﻰ ﺑـﺪن ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﻋﻔﻮﻧـﺖ ﻫـﺎ ﺑه ﺨﺼـﻮص ﺑﻴﻤـﺎري ﻛﻮوﻳـﺪ ١٩ دارد. ﺑﺎ رﻋﺎﻳـﺖ ﺗﻌـﺎدل و ﺗﻨـﻮع در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻏـﺬاﻳﻰ روزاﻧـﻪ و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﮔـﺮوه ﻫـﺎي ﻏـﺬاﻳﻰ و ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻫـﺎي آﻧﻬـﺎ، اﻧـﺮژي، ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ و رﻳﺰﻣﻐﺬي ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻓﺎﻋﻰ ﺑﺪن ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻰ ﺷﻮد.
عبداللهي ادامه داد: در ﺳﺎﻋﺎت روزه داري ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ﺟـﺎري ﻣـﺪت آن ﺣـﺪود ١٦ ﺳـﺎﻋﺖ است، ﮔﺮﺳـﻨﮕﻰ ﻣـﻰ ﺗﻮاﻧـﺪ در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم رﻋﺎﻳـﺖ اﺻﻮل ﺗﻐﺬﻳـﻪ ﺻـﺤﻴﺢ در وﻋـﺪه ﺳـﺤﺮ و اﻓﻄـﺎر و ﻳـﺎ ﺣـﺬف ﻳﻜـﻰ از وﻋـﺪه ﻫـﺎ ﺑـﻪ وﻳـﮋه وﻋـﺪه ﺳـﺤﺮي، ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﻀـﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺷﺪه و اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ.
ﺗﺎﺛﻴﺮ روزه داري ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن
مديركل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، گفت: ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻘﺶ ﻣـﻮﺛﺮ روزه داري را در ﺳـﻼﻣﺘﻰ ﺑـﻪ ﺧﺼـﻮص ﺑـﺮ روي ﺳـﻄﺢ ﮔﻠـﻮﻛﺰ ﺧـﻮن، ﭼﺮﺑـﻰ ﻫـﺎي ﺧـﻮن و ﻓﺸـﺎر ﺧﻮن، ﻛﻨﺘـﺮل وزن و ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﻴﻤـﺎري ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻧﺸـﺎن داده اﻧـﺪ. در اﻏﻠـﺐ ﺑﻴﻤـﺎري هايي ﻛـﻪ ﻋـﺎدات ﻏـﺬاﻳﻰ ﻏﻠـﻂ، ﭼـﺎﻗﻰ و اﻓﺰاﻳﺶ وزن در ﺑﺮوز آﻧﻬﺎ دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ، روزه داري ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ.
وي اظهار كرد: روزهداري ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛـﺎﻫﺶ ﭘﺎﺳـﺦﻫـﺎي اﻟﺘﻬـﺎﺑﻰ و ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻳﻤﻨـﻰ ﺑـﺪن ﺷـﻮد. ﻫـمﭼﻨـﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺳـﻠﻮل ﻫـﺎي دﻓــﺎﻋﻰ ﺑــﺪن و ﺗﺮﺷــﺢ اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ ﻫــﺎي ﻣﺨــﺎﻃﻰ ﻛــﻪ از ﻋﻮاﻣــﻞ اﻳﻤﻨــﻰ ﺑــﺪن ﻫﺴــﺘﻨﺪ، در ﻃــﻰ روزه داري ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺷــﺪه و در ﻣﺠﻤــﻮع، روزه داري ﺻــﺤﻴﺢ و رﻋﺎﻳــﺖ رژﻳــﻢ ﻏــﺬاﻳﻰ ﻣﻨﺎﺳــﺐ در وﻋــﺪه ﻫﺎي ﺳــﺤﺮ و اﻓﻄــﺎر در ﺗﻘﻮﻳــﺖ ﺳﻴﺴــﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑــﺪن ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ. ﺑﻨــﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑــﺎ رﻋﺎﻳــﺖ ﺗﻐﺬﻳــﻪ ﺻــﺤﻴﺢ و ﻣﺼــﺮف ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﻏــﺬاﻳﻰ ﺣــﺎوي وﻳﺘــﺎﻣﻴﻦ ﻫــﺎي A، D، E، C و ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ، ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﻏــﺬاﻳﻰ ﺣــﺎوي آﻫــﻦ و روي و ﺳــﻠﻨﻴﻢ ﻛــﻪ ﺑــﺮاي ﻋﻤﻠﻜــﺮد ﻃﺒﻴﻌــﻰ ﺳﻴﺴــﺘﻢ اﻳﻤﻨــﻰ ﺑــﺪن و ﭘﻴﺸــﮕﻴﺮي از اﺑــﺘﻼ ﺑــﻪ ﺑﻴﻤــﺎري ﻛﻮوﻳــﺪ ١٩ ﻻزﻣﻨﺪ، ﻧﮕﺮاﻧﻰ از ﻧﻈﺮ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن در اﻳﺎم روزه داري و ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ.